مقدمه
در دنیای امروز که تهدیدهای سایبری هر روز پیچیده‌تر می‌شوند، وجود یک آنتی‌ویروس قدرتمند دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. میان انبوهی از گزینه‌های امنیتی، ESET NOD32 همچنان یکی از محبوب‌ترین و معتبرترین نرم‌افزارهای ضدویروس در میان کاربران ایرانی است.
اما یکی از دغدغه‌های همیشگی کاربران هنگام فعال‌سازی این نرم‌افزار، افت سرعت سیستم است. بسیاری تصور می‌کنند فعال‌سازی نود 32 به معنی کند شدن ویندوز، اجرای آهسته برنامه‌ها و تاخیر در اجرای بازی‌هاست. این باور تا حدودی درست است، اما نه اگر بدانید چگونه آن را به‌درستی تنظیم کنید.
در این مقاله، قدم‌به‌قدم روش‌هایی را بررسی می‌کنیم که به شما امکان می‌دهند نود 32 را فعال کنید بدون آنکه کوچک‌ترین افتی در عملکرد سیستم احساس شود. همه‌ی این ترفندها برگرفته از تجربه‌ی متخصصان امنیت سایبری، کارشناسان فناوری اطلاعات و کاربران حرفه‌ای هستند که سال‌ها با این نرم‌افزار کار کرده‌اند.
چرا پس از فعال‌سازی نود 32 سرعت سیستم کاهش می‌یابد؟
بار پردازشی و اسکن مداوم
هر آنتی‌ویروس برای حفظ امنیت سیستم، باید به‌صورت مداوم فایل‌ها و فرآیندها را بررسی کند. نود 32 نیز با الگوریتم‌های هوشمند خود دائماً فایل‌ها، رجیستری، حافظه و حتی ترافیک اینترنت را زیر نظر دارد.
این نظارت لحظه‌ای هرچند بسیار مؤثر است، اما در سیستم‌های با سخت‌افزار ضعیف ممکن است منجر به مصرف بالای CPU و RAM شود.
به‌روزرسانی‌های مکرر ویروس‌نامه
ESET برای مقابله با تهدیدهای جدید، ویروس‌نامه‌ی خود را چندین بار در روز به‌روزرسانی می‌کند. این روند اگر در پس‌زمینه و بدون زمان‌بندی صحیح انجام شود، می‌تواند موجب کندی اینترنت و سیستم شود.
تداخل با نرم‌افزارهای دیگر
اگر روی سیستم شما علاوه بر نود 32، فایروال یا آنتی‌ویروس دیگری نصب باشد، احتمال تداخل وجود دارد. در نتیجه، چند برنامه هم‌زمان یک فایل را اسکن می‌کنند و همین امر باعث افزایش بار پردازشی می‌شود.
تنظیمات پیش‌فرض سنگین
نود 32 به‌صورت پیش‌فرض با بالاترین سطح امنیتی فعال می‌شود. این سطح برای شرکت‌ها یا کاربران حرفه‌ای مناسب است، اما برای کاربران خانگی ممکن است بیش از حد سنگین باشد. در این حالت نیاز به شخصی‌سازی تنظیمات وجود دارد.
روش‌های فعال‌سازی نود 32 بدون افت سرعت سیستم
انتخاب نسخه مناسب بر اساس سخت‌افزار
نخستین قدم، انتخاب نسخه درست از نود 32 است. اگر از ویندوز 10 یا 11 با حافظه رم کمتر از 8 گیگابایت استفاده می‌کنید، بهتر است نسخه‌ی ESET NOD32 Antivirus را به‌جای Smart Security انتخاب کنید، چون امکانات سبک‌تری دارد.
در سیستم‌های قدرتمندتر می‌توان از نسخه‌های کامل‌تر استفاده کرد، اما باز هم بهتر است تنظیمات به‌صورت دستی بهینه شوند.
فعال‌سازی هوشمند به جای دستی
ESET هنگام نصب، از شما می‌پرسد آیا می‌خواهید فعال‌سازی خودکار را انجام دهد یا دستی. در بسیاری از موارد، فعال‌سازی خودکار بهترین گزینه است چون تنظیمات پایه‌ای را به‌صورت متناسب با سخت‌افزار انجام می‌دهد.
با این حال، اگر کاربر حرفه‌ای هستید، فعال‌سازی دستی به شما اجازه می‌دهد کنترل کامل بر جزئیات داشته باشید.
بهینه‌سازی زمان اسکن
تعیین زمان مناسب برای اسکن کامل
یکی از اشتباهات رایج کاربران، اجرای اسکن کامل در ساعات کاری است. این کار باعث مصرف شدید منابع می‌شود.
بهتر است در بخش Scheduler، زمان اسکن کامل را برای ساعات شب یا زمانی که از سیستم استفاده نمی‌کنید تنظیم کنید.
استفاده از اسکن سریع روزانه
اسکن سریع (Smart Scan) فقط فایل‌های فعال و بخش‌های حساس سیستم را بررسی می‌کند. اجرای آن روزانه کافی است و فشار زیادی به سیستم وارد نمی‌کند.
تنظیم اولویت مصرف منابع
در بخش Advanced Setup گزینه‌ای به نام “Performance Exclusions” وجود دارد. از این بخش می‌توانید پوشه‌هایی را که نیازی به بررسی مداوم ندارند، از اسکن مستثنا کنید.
برای مثال پوشه‌هایی که حاوی ویدیو، موسیقی یا آرشیو شخصی هستند را می‌توانید از لیست اسکن دائمی خارج کنید. این کار به طرز محسوسی سرعت سیستم را بالا می‌برد.
کنترل به‌روزرسانی‌ها
زمان‌بندی مناسب آپدیت
در قسمت Update > Scheduler می‌توانید تعیین کنید به‌روزرسانی‌ها در زمان خاصی انجام شوند، مثلاً هر ۱۲ ساعت یا فقط هنگام اتصال به Wi-Fi. این کار باعث می‌شود در حین کارهای سنگین، پهنای باند مصرف نشود.
استفاده از Mirror داخلی
در شرکت‌ها یا دفاتر چند سیستمی، می‌توانید از یک Mirror داخلی برای آپدیت استفاده کنید تا همه سیستم‌ها از یک منبع داخلی به‌روزرسانی شوند و اینترنت کمتری مصرف شود.
جلوگیری از تداخل نرم‌افزاری
قبل از فعال‌سازی، بررسی کنید نرم‌افزار امنیتی دیگری فعال نباشد. وجود دو آنتی‌ویروس باعث کندی شدید و حتی ارور در اسکن‌ها می‌شود.
در ویندوز 10 و 11، Windows Defender به‌صورت پیش‌فرض فعال است. اگر قصد دارید از نود 32 استفاده کنید، بهتر است Windows Defender را غیر فعال کنید تا تداخلی ایجاد نشود.
بهینه‌سازی عملکرد ویندوز برای همکاری با نود 32
پاک‌سازی Startup
از طریق Task Manager تب Startup را بررسی کنید و برنامه‌های غیرضروری را غیرفعال کنید. این کار موجب می‌شود منابع آزاد بیشتری در اختیار نود 32 قرار گیرد و سیستم سریع‌تر بوت شود.
استفاده از SSD
در صورتی که سیستم شما هنوز از هارد مکانیکی استفاده می‌کند، ارتقا به SSD می‌تواند عملکرد آنتی‌ویروس و کل سیستم را به‌طرز چشمگیری بهبود دهد.
به‌روزرسانی درایورها و ویندوز
سیستم‌عامل به‌روز باعث سازگاری بهتر با نرم‌افزارهای امنیتی می‌شود. بسیاری از کندی‌ها ناشی از درایورهای قدیمی است.
استفاده از حالت Gamer Mode
نود 32 قابلیتی دارد به نام Gamer Mode که هنگام اجرای بازی یا برنامه‌های تمام‌صفحه، اسکن‌ها و اعلان‌های غیرضروری را متوقف می‌کند. اگر کاربر گیمر هستید، حتماً این گزینه را فعال نگه دارید.
بررسی مصرف منابع پس از فعال‌سازی
بعد از فعال‌سازی، با استفاده از Task Manager مصرف CPU و RAM را بررسی کنید. نود 32 معمولاً در حالت عادی بین ۵ تا ۷ درصد CPU مصرف می‌کند. اگر مصرف بالاتر بود، احتمالاً تنظیمات بهینه نشده‌اند.
استفاده از ابزار ESET SysInspector
ESET ابزاری رایگان ارائه کرده که به شما کمک می‌کند فعالیت‌های مشکوک و فرآیندهای سنگین سیستم را شناسایی کنید. پس از نصب و فعال‌سازی نود 32، این ابزار می‌تواند در پیدا کردن علت کندی‌ها مفید باشد.
لینک به مقاله مرتبط
در صورتی که در مواقع خاص نیاز دارید نود 32 را به‌صورت موقت یا دائمی غیرفعال کنید (مثلاً برای نصب نرم‌افزار خاص یا انجام آزمایش امنیتی)، می‌توانید به مقاله‌ی مرتبط ما با عنوان «آموزش غیرفعال‌سازی دائمی نود 32 در ویندوز» مراجعه کنید. در آن مقاله مراحل دقیق، نکات ایمنی و نحوه بازگردانی تنظیمات به‌صورت کامل توضیح داده شده است. این مطلب مکمل همین آموزش است و به شما کمک می‌کند کنترل بیشتری بر عملکرد آنتی‌ویروس خود داشته باشید.
نکات تخصصی برای کاربران حرفه‌ای
تنظیم سطح Heuristic
در تنظیمات پیشرفته می‌توانید سطح Heuristic Analysis را از "Deep" به "Normal" تغییر دهید. این تغییر باعث می‌شود اسکن سریع‌تر انجام شود، در حالی‌که سطح امنیتی همچنان بالا باقی می‌ماند.
غیرفعال‌سازی ماژول‌هایی که نیاز ندارید
اگر از قابلیت‌هایی مانند Anti-Theft، Parental Control یا Email Client Protection استفاده نمی‌کنید، می‌توانید آن‌ها را از قسمت Components غیر فعال کنید تا منابع کمتری مصرف شود.
تنظیم Smart Optimization
با فعال‌سازی Smart Optimization، نود 32 فایل‌هایی را که قبلاً بررسی کرده و تغییر نکرده‌اند، مجدداً اسکن نمی‌کند. این ویژگی نقش زیادی در کاهش مصرف منابع دارد.
اشتباهات رایج هنگام فعال‌سازی نود 32
-
نصب نسخه‌های کرک‌شده یا غیررسمی که باعث آسیب امنیتی و کندی شدید می‌شوند.
-
عدم حذف آنتی‌ویروس قبلی قبل از نصب نود 32.
-
بی‌توجهی به زمان‌بندی به‌روزرسانی‌ها.
-
اجرای هم‌زمان چند اسکن دستی.
-
غیرفعال نکردن قابلیت‌های غیرضروری در سیستم‌های ضعیف.
مزایای فعال‌سازی صحیح نود 32
-
افزایش امنیت بدون تأثیر منفی بر سرعت سیستم
-
کاهش خطر ویروس‌ها و بدافزارهای بومی
-
افزایش عمر سخت‌افزار به دلیل مصرف بهینه منابع
-
تجربه سریع‌تر در اجرای بازی‌ها و نرم‌افزارهای سنگین
-
به‌روزرسانی هوشمند و بی‌وقفه با کمترین مصرف پهنای باند
نتیجه‌گیری
اگر تاکنون به‌دلیل ترس از کند شدن سیستم از فعال‌سازی نود 32 خودداری کرده‌اید، باید بدانید این مشکل کاملاً قابل حل است. با چند تنظیم ساده، انتخاب نسخه مناسب، زمان‌بندی دقیق اسکن‌ها و حذف قابلیت‌های غیرضروری، می‌توانید هم از امنیت بالا برخوردار شوید و هم از سرعت عالی سیستم خود لذت ببرید.
ترفندهایی که در این مقاله معرفی شد، حاصل تجربه‌ی واقعی متخصصان امنیت و کاربران حرفه‌ای است. بنابراین توصیه می‌شود پس از فعال‌سازی، چند روز عملکرد سیستم را بررسی کنید و بر اساس بازخورد واقعی آن، تنظیمات را شخصی‌سازی نمایید.
امنیت و سرعت، دو مفهوم جدا از هم نیستند؛ بلکه با دانش و تنظیم درست می‌توان هر دو را به بهترین شکل ممکن در کنار هم داشت.